Αναζητώντας την «επόμενη Google»

«Οικονομίες της γνώσης» : βασίζοντας την οικονομία στην εκμετάλλευση ιδεών που παράγονται στα πανεπιστήμια.
Ξεκίνησε ως ένα πανεπιστημιακό ερευνητικό πρόγραμμα, και
γνώρισε επιτυχία επικών διαστάσεων:
ο λόγος φυσικά για την Google, η οποία σήμερα είναι πρωτοπόρος στον κόσμο της τεχνολογίας.
Η Google αποτελεί το ιδανικό παράδειγμα μίας καλής ιδέας η οποία μπορεί να μετατραπεί σε μία εταιρεία αξίας δισεκατομμυρίων, χάρη στα νέα δεδομένα που υπαγορεύονται από την μοντέρνα, «ψηφιακή» οικονομία. Και δεν αποτελεί το μόνο παράδειγμα ενός τεχνολογικού γίγαντα που «γεννήθηκε» σε ακαδημαϊκό περιβάλλον- το Facebook αποτελεί ένα άλλο χαρακτηριστικό παράδειγμα.
Ποιοι όμως θα είναι οι «διάδοχοι» ; Πώς βρίσκει κανείς την «επόμενη Google» ή το «νέο Facebook» ; Η πιο διάσημη μηχανή αναζήτησης του κόσμου ξεκίνησε ως ερευνητικό project στο πανεπιστήμιο του Στάνφορντ, στη Σίλικον Βάλεϊ. Το πανεπιστήμιο έχει εξαιρετικό ιστορικό σε θέματα νέας τεχνολογίας, με ονόματα όπως Hewlett Packard, Yahoo, Sun Microsystems και Cisco Systems να κοσμούν το «βιογραφικό» του.
Σύμφωνα με στοιχεία του Στάνφορντ, το «πνεύμα καινοτομίας» του προσωπικού και των φοιτητών του έχει οδηγήσει στη δημιουργία 5.000 εταιρειών, που απασχολούν περί που 700.000 ανθρώπους. Επίσης, στο θέμα της χρηματοδότησης από εξωτερικούς σπόνσορες (στους οποίους συμπεριλαμβάνονται και κυβερνητικοί φορείς), ο σχετικός προϋπολογισμός ανέρχεται στα 1,15 δισεκατομμύρια δολάρια.
Η τωρινή γενιά φοιτητών του Στάνφορντ δέχεται συμβουλές σχετικά με το πώς μπορούν να «παντρέψουν» τις ιδέες τους με τα λεφτά επίδοξων επενδυτών: στην αποκαλούμενη «Εβδομάδα Καινοτομίας», η οποία λαμβάνει χώρα κάθε χρόνο, συμπεριλαμβάνονται και ειδικά events κατά τα οποία οι φοιτητές έχουν τη δυνατότητα να παρουσιάσουν τις ιδέες τους σε εν δυνάμει επενδυτές εντός μικρών χρονικών διαστημάτων (γύρω στα τρία λεπτά συνήθως), με τους επενδυτές να απαντούν σε αντίστοιχο χρονικό διάστημα. Επίσης, στην περίπτωση της Νέας Υόρκης, η πόλη καλεί πανεπιστήμια να στήσουν κέντρα ερευνών, με στόχο την τόνωση και τον εμπλουτισμό της οικονομίας της.
Στην περίπτωση της Google, η εταιρεία δεν ξεχνά τις καταβολές της, με τη μορφή της συνεχούς χρηματοδότησης πανεπιστημιακών ερευνών σε όλο τον κόσμο, διατηρώντας την «ερευνητική κουλτούρα» της.
Γενικότερα, η «εισαγωγή» πανεπιστημίων για την ενίσχυση των «οικονομιών της γνώσης» είναι ένα φαινόμενο το οποίο συναντάται περισσότερο σε ταχέως αναπτυσσόμενες χώρες, οι οποίες θέλουν να ενισχύσουν την αναπτυξιακή τους πορεία. Ωστόσο, στην περίπτωση της Νέας Υόρκης, η εταιρεία που έχει αναλάβει την οικονομική ανάπτυξη της πόλης προσκαλεί πανεπιστήμια να στήσουν ένα ερευνητικό campus στο κέντρο, επιδιώκοντας την εμφάνιση και ανάπτυξη νέων ιδεών εντός των ορίων της.
«Science City»
«Πόλη Επιστήμης» ονομάζεται το κέντρο επιστημονικών ερευνών που ετοιμάζει το ETH Zurich, ένα από τα κορυφαία πανεπιστήμια της Ευρώπης. Πρόκειται για το ελβετικό πανεπιστήμιο όπου σπούδασε και δίδαξε ο Άλμπερτ Αϊνστάιν.
Στο επίκεντρο του προγράμματος βρίσκεται η ιδέα της «συνάντησης» ερευνητών και επιχειρήσεων στον ίδιο χώρο. Σχετικά με τις «επιδόσεις» του ΕΤΗ Zurich, πάνω από 200 επιχειρήσεις έχουν «γεννηθεί» στους κόλπους του πανεπιστημίου τα τελευταία 15 χρόνια, σε τομείς όπως η βιοτεχνολογία, ο ιατρικός εξοπλισμός, οι εφαρμογές smartphones και το 3D imaging. Ο καθηγητής Ρομάν Μπουτελιέ, αντιπρόεδρος του ιδρύματος, αναφέρει πως «η σημασία των πανεπιστημίων για την οικονομία αυξάνεται συνεχώς. Πρόκειται για μία πολύ μεγάλη αλλαγή».
Σχετικά με την αναζήτηση της «επόμενης Google», σχολιάζει πως τα πανεπιστήμια δίνουν μεγάλη σημασία στην ανάπτυξη online ιδεών, δίνοντας την ευκαιρία σε νεαρούς, φιλόδοξους και δημιουργικούς φοιτητές να πειραματιστούν χωρίς μεγάλη οικονομική επιβάρυνση.
«Στον χώρο του ΙΤ χρειάζεσαι ένα μικρό επενδυτικό κεφάλαιο για να ξεκινήσεις, ένα laptop και πρόσβαση στο Ίντερνετ. Δεν χρειάζεσαι βαριά μηχανήματα όπως για παράδειγμα στην πετρελαϊκή βιομηχανία...απαιτείται πολυπλευρότητα και ελευθερία. Η πολυπλευρότητα βοηθά στην ενίσχυση της δημιουργικότητας. Και μόνο αν έχεις τη δυνατότητα να εφαρμόσεις/ αξιοποιήσεις αυτή την πολυπλευρότητα μπορείς να σκεφτείς νέα πράγματα. Στο πανεπιστήμιο έχεις μεγάλη πολυπλευρότητα, διαφορετικές εθνικότητες, πολιτιστικά υπόβαθρα, εμπειρίες ζωής. Η πολυπλευρότητα βρίσκεται πίσω από τη δημιουργικότητα».
Ο Ντέηβιντ Μπάγκερστ είναι επικεφαλής τμήματος στην Isis Innovations, που αναπτύσσει επαγγελματικές εφαρμογές στο πανεπιστήμιο της Οξφόρδης. Κατ'αυτόν, το μεγάλο ερωτηματικό στο χώρο είναι το θέμα της Κίνας: «Οι ερευνητικές δυνατότητες των βρετανικών πανεπιστημίων είναι υψηλότατης κλάσης, αλλά η πρόκληση τώρα είναι πώς θα 'απαντήσουμε' στην τεράστια επένδυση στην ερευνητική βάση που λαμβάνει χώρα στην Κίνα...όταν η Κίνα στήσει μία ισχυρή ερευνητική/ επιστημονική βάση, τι θα κάνει ο υπόλοιπος κόσμος;».
Το θέμα της αναζήτησης των «μελλοντικών Google» εξετάστηκε και σε πρόσφατη αναφορά της Κομισιόν, όπου περιεχόταν και προειδοποίηση σχετικά με την μικρότερη από ό,τι θα έπρεπε έκταση των επενδύσεων στην ερευνητική βάση της Ε.Ε. Πιο συγκεκριμένα, στην αναφορά γίνεται λόγος για «κοιλάδα του θανάτου» νέων ιδεών, όπου η κρατική χρηματοδότηση «στερεύει» πριν βρεθούν ιδιωτικές εταιρείες που είναι πρόθυμες να παρέχουν τα απαραίτητα κονδύλια για τη συνέχιση του ερευνητικού έργου.
Πλέον θεωρείται αναπόφευκτη η εξέλιξη ενός ακαδημαϊκού προγράμματος σε επιχειρηματική πρόταση. Κατά τον Μπουτελιέ, η μαθηματική ιδέα πίσω από τη θεωρία αριθμών υπήρχε αιώνες, «αλλά κανείς δεν ήξερε τι να την κάνει. Σήμερα η θεωρία αριθμών χρησιμοποιείται από τις τράπεζες για την κατασκευή κώδικα».
Κατά τον Άλμπερτ Αϊνστάιν, ο στόχος της επιστημονικής έρευνας είναι το σκόπιμο κυνήγι του αγνώστου: «Εάν ξέραμε ακριβώς τι κάναμε, δεν θα τη λέγαμε επιστημονική έρευνα».
www.kathimerini.gr με πληροφορίες από BBC