Πάτρικ Λι Φέρμορ, από συνειδητή επιλογή Ελληνας

Σε ηλικία 96 χρόνων πέθανε πριν μερικές ημέρες ο Βρετανός συγγραφέας Πάτρικ Λι Φέρμορ, του οποίου οι περιπέτειες στην προπολεμική Ευρώπη, Νότια Ελλάδα και Καραϊβική ευρέως θεωρούνται ως κλασική ταξιδιωτική λογοτεχνία. Αφησε την τελευταία του πνοή στο σπίτι του στο Γορσεστερσάιρ, Αγγλίας, αλλά λύπησε εκατομμύρια αναγνώστες του από την Ελλάδα, Ευρώπη έως και τις ΗΠΑ.
Από πολλούς θεωρήθηκε ο καλύτερος εν ζωή ταξιδιωτικός συγγραφέας βάσει των δύο
αυτοβιογραφικών του τόμων. Πρόκειται για τους τόμους «A Time of Gifts» (1977) και «Between the Woods and the Water» (1986), όπου ενθυμείτο το πέρασμά του από την Ευρώπη του 1930, ως έφηβος και συνεχίστηκε για πάνω από τριάντα χρόνια.


Ο κριτικός της «ΝΥΤ» Τζον Γκρος έγραψε για το «Βetween the Woods and the Water» ότι πρέπει να διαβαστεί όχι τόσο για το πλήθος των πληροφοριών που παρέχει, όσο για τη γλαφυρότητα των περιγραφών, τα χρώματα, την ακρίβεια των όσων γράφει για τον κόσμο και τις περιοχές που συναντούσε.


Κάποτε το BBC τον περιέγραψε σαν έναν συνδυασμό Ιντιάνα Τζόουνς, Τζέιμς Μποντ και Γκράχαμ Γκριν.


Στην Ελλάδα ειδικά η λύπη για το θάνατό του ήταν μεγάλη. Ολα τα κόμματα εξέφρασαν τη θλίψη τους, όπως και πνευματικοί άνθρωποι.


Η «Καθημερινή» έγραψε χαρακτηριστικά:


Λίγοι άνθρωποι αξιώνονται να μνημονεύονται ως θρύλοι πριν από τον θάνατό τους. Λίγοι έχουν την ευτυχία να ζήσουν έναν πολυκύμαντο και δημιουργικό βίο σαν του Πάτρικ Λι Φέρμορ. Ο αυτοδίδακτος λόγιος στρατιωτικός, που από ήρωας πολέμου μεταμορφώθηκε σε μεγάλη προσωπικότητα των Γραμμάτων, τίμησε με το έργο του τη γενέτειρά του, αλλά και τον επίλεκτο τόπο της καρδιάς του, την Ελλάδα. Ο μεγαλύτερος συγγραφέας ταξιδιωτικής λογοτεχνίας της εποχής μας, σύμφωνα με Βρετανούς ομοτέχνους του, όπως ο Ουίλιαμ Νταλρίμπλ, έγραψε βιβλία για τη «Μάνη» (1958) και τη «Ρούμελη» (1966) σε μια θαυμάσια πρόζα που ενέπνευσε μεγάλους συγγραφείς του είδους, όπως ο διακεκριμένος μαθητής του, Μπρους Τσάτουιν. Δεν είναι τυχαίο, άλλωστε, ότι ο Φέρμορ ήταν εκείνος που σκόρπισε τις στάχτες του Τσάτουιν σ’ ένα βυζαντινό παρεκκλήσι κοντά στο σπίτι του στην Καρδαμύλη.


Ο σερ Πάτρικ (Paddy) Λι Φέρμορ, «κυρ Μιχάλης» για τους Μανιάτες φίλους του, που διατήρησαν το πολεμικό του ψευδώνυμο από τον καιρό της Αντίστασης στην Κρήτη, ήταν γόνος του διακεκριμένου γεωλόγου σερ Λούις Λι Φέρμορ και της Μιούριελ Αϊλίν.


Στενός φίλος του Κατσίμπαλη και του Χατζηκυριάκου - Γκίκα, έτρεφε απεριόριστη αγάπη για την Ελλάδα και τα ελληνικά, τα οποία μιλούσε απταίστως. Εφτασε δε, όπως προκύπτει από την αλληλογραφία του με τον Σεφέρη, να υποστηρίξει τους αγώνες των Ελλήνων στην Κύπρο, ερχόμενος σε ρήξη με συμπατριώτες του, όπως ο φίλος του Λόρενς Ντάρελ.


Το λιθόχτιστο σπίτι που έχτισε με τα χέρια του στην Καρδαμύλη, παραχωρήθηκε στο Μουσείο Μπενάκη. «Ηταν δική του επιθυμία, το σπίτι να χρησιμοποιηθεί για τη φιλοξενία ποιητών και πεζογράφων που επισκέπτονται την Ελλάδα για να εργαστούν μερικούς μήνες», ανέφερε ο διευθυντής του Μουσείου Αγγελος Δεληβορριάς.