Δύο δισ. δολάρια για «τυφλά» μαχητικά από ΗΠΑ

 Ενα από τα θέματα που φαίνεται να απασχολούν την αμερικανική πρεσβεία στην Αθήνα είναι οι αμυντικοί εξοπλισμοί της Ελλάδας και η προώθηση των συμφερόντων αμερικανικών εταιρειών. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει μια σειρά τηλεγραφημάτων που έχουν έρθει στην κατοχή της «Καθημερινής» για μια παρτίδα από αμερικανικά μαχητικά αεροσκάφη «F-16» που όπως αποδείχτηκε έχουν μεγάλες ελλείψεις μέχρι και σήμερα.

Το Μάρτιο του 2000 ο τότε υπουργός Αμυνας, Ακης Τσοχατζόπουλος, υπογράφει την παραγγελία για 60 (Peace Xenia III) «F-16» στην τιμή των 2 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Τα αεροσκάφη είναι της αμερικανικής εταιρείας Locκhead Martin, ενώ το σύστημα αυτοπροστασίας είναι μιας άλλης αμερικανικής εταιρείας, της Raytheon.
Τα αεροσκάφη παραλαμβάνονται το 2003 και από την αρχή το σύστημα αυτοπροστασίας τους δεν λειτουργεί. Το σύστημα αυτοπροστασίας στα μαχητικά αεροσκάφη θεωρείται απολύτως απαραίτητο, καθώς χωρίς αυτό, το αεροσκάφος δεν έχει κανένα τρόπο να προστατευθεί ή να αντιμετωπίσει οποιουδήποτε είδους επίθεση, και είναι -όπως χαρακτηριστικά ονομάζεται- τυφλό.
Εννιά χρόνια μετά την παραγγελία το πρόβλημα με το σύστημα αυτοπροστασίας των «F-16» φαίνεται, σύμφωνα με την ίδια σειρά τηλεγραφημάτων, να μην έχει λυθεί ακόμη. Ετσι, τα «τυφλά F-16» είναι από τα πρώτα θέματα που φαίνεται να συζητεί ο νέος υπουργός Αμυνας, Ευάγγελος Βενιζέλος, με τον Αμερικανό πρέσβη Σπέκχαρντ.
Στο τηλεγράφημα της 4ης Νοεμβρίου του 2009 ο Αμερικανός πρέσβης ενημερώνει το Στέιτ Ντιπάρτμεντ για «τα παράπονα» του Υπουργού Αμυνας σε σχέση με τη λειτουργία των «F-16».
«Ο Υπουργός παραπονιέται για ένα πρόβλημα που έχει το σύστημα αυτοπροστασίας στο Peace Xenia III F-16 και ότι οι αμερικανικές εταιρείες πρέπει να αναλάβουν μεγαλύτερη ευθύνη», γράφει ο Σπέκχαρντ, σημειώνοντας δίπλα σε παρένθεση, ότι το πρόβλημα προέκυψε λόγω των διαπραγματεύσεων που έχουν διακοπεί μεταξύ της αμερικανικής εταιρείας Raytheon και του ελληνικού υπουργείου Αμυνας, κι έτσι «κανένα από τα αεροσκάφη δεν έχει εγκατεστημένο το σύστημα αυτοπροστασίας».
Ενα μήνα αργότερα, ο Βενιζέλος επισκέπτεται ξανά τον Αμερικανό πρέσβη για το ίδιο θέμα.
Στο τηλεγράφημα 09ATHENS1605 που έπεται της συνάντησης, ο Βενιζέλος φαίνεται να επαναλαμβάνει στον πρέσβη ότι το φταίξιμο είναι της αμερικανικής εταιρείας Raytheon, αλλά αυτή τη φορά ζητεί και τη βοήθειά του προς επίλυση της διαφοράς.
Στο περιθώριο της συνάντησης, ο πρέσβης ρωτά τον Βενιζέλο και για τα δημοσιεύματα που τον φέρουν να έχει αποφασίσει αγορά Eurofighter για να καλύψει τις ανάγκες σε μαχητικά αεροσκάφη νέας γενιάς. «Μην ακούτε αυτά που γράφονται γιατί είναι ανακριβή», απαντά ο Βενιζέλος στον Σπέκχαρντ, διαβεβαιώνοντάς τον ότι δεν έχει πάρει «καμία απόφαση ακόμα».
Ο πρέσβης κλείνει το τηλεγράφημα με ένα προσωπικό σχόλιο. «Η συναλλαγή μεταξύ της Raytheon και της ελληνικής κυβέρνησης είναι απευθείας εμπορική και όχι διακρατική», τονίζει. Ετσι, συνεχίζει ο πρέσβης, οι εναλλακτικές της αμερικανικής κυβέρνησης είναι περιορισμένες. Τα «προβληματικά» Peace Xenia III F-16, σε συνδυασμό με την πολιτική πίεση που δέχεται η Ελλάδα από την Ευρώπη δεν θα βοηθήσουν τις αμερικανικές εταιρείες όταν το υπουργείο Αμυνας θα αποφασίσει τι αεροπλάνα θα πάρει στο μέλλον.
Ο πρέσβης καταλήγει ότι η Ελλάδα μπορεί να συνεχίσει να χρησιμοποιεί σαν δικαιολογία την προηγούμενη εμπειρία με την Raytheon για να πάρει τα Eurofighter παρ’ όλο που είναι και πιο ακριβά.