Το έγκλημα στο Μάι Λάι που έμεινε ατιμώρητο. Μια από τις μεγαλύτερες κτηνωδίες στην ανθρώπινη ιστορία

Πυραμίδα ο άνθρωπος. Στη βάση του το κτήνος, στην κορφή ο θεός. Χρέος μας η ανηφόρα» είχε πει ο Νίκος Καζαντζάκης και μια μέρα σαν σήμερα το 1968 σε ένα μικρό χωριό του Βιετνάμ ο πλανήτης
έζησε μια ιστορία που έφερε το ανθρώπινο είδος κάτω ακόμα και από τη βάση της πυραμίδας αυτής.
Το 1968 ο πόλεμος στο Βιετνάμ μαινόταν και οι Αμερικάνοι είχαν καταλάβει πολύ καλά πως η «βόλτα» που σχεδίαζαν στη φτωχή ασιατική χώρα ήταν μια ουτοπία. Αυτό είχε δημιουργήσει εκνευρισμό και σύγχυση στα υψηλά κλιμάκια του στρατού των ΗΠΑ ενώ είχε οδηγήσει στα άκρα μεγάλο μέρος των οπλιτών.
Το απόγευμα της 15^ης Μαρτίου 1968 ο υπολοχαγός Γουίλιαμ Κάλεϊ λαμβάνει σαφείς εντολές να προχωρήσει σε εκκαθάριση του χωριού Μάι Λάι. Σύμφωνα με τις πληροφορίες των Αμερικάνων το χωριό ήταν άντρο των Βιετκόνγκ και υπήρχαν κρυμμένα πολλά όπλα και εκρηκτικά. Οι εντολές ανέφεραν πως μετά τις επτά το πρωί οι πολίτες θα έφευγαν για την αγορά έτσι όποιος είχε παραμείνει στον χωριό ήταν εχθρός. Όπως κατέθεσαν αργότερα οι αξιωματικοί της ομάδας οι εντολές άφηναν να εννοηθεί ότι «εχθρός» ήταν οποιοσδήποτε θα επιχειρήσει να κρυφτεί ή να τρέξει μακριά από τους στρατιώτες. Γυναίκες, παιδιά ακόμα και ζώα ήταν μέσα στην κατηγορία των «εχθρών». Στόχος ήταν να καταστραφεί πλήρως το χωριό και να μολυνθούν τα πηγάδια.
Η ομάδα του Κάλεϊ προετοιμάζεται και το πρωί της 16^ης Μαρτίου εννέα ελικόπτερα τη μεταφέρουν λίγο έξω από το Μάι Λάι. Η ομάδα αποτελείται από περίπου 120 άτομα και χωρίζεται σε τρία τμήματα. Τα δύο προχωρούν στο χωριό και το ένα είναι η οπισθοφυλακή. Η ομάδα με αρχηγό τον Κάλεϊ μπήκε στο χωριό και συνάντησαν μόνο πολίτες. Παρ'όλα αυτά οι στρατιώτες είναι σίγουροι ότι οι Βιετκόνγκ είναι κρυμμένοι. Από τη στιγμή που πέφτουν οι πρώτοι πυροβολισμοί η περιοχή μετατρέπεται σε κόλαση. Οι άπειροι στρατιώτες του Κάλεϊ (μόλις τρεις μήνες στο Βιετνάμ) χάνουν τον έλεγχο και σε κατάσταση αμόκ πυροβολούν οτιδήποτε κινείται. Σκοτώνουν γυναίκες, παιδιά, ζώα και καίνε τα σπίτια. Συγκεντρώνουν μια μεγάλη ομάδα χωρικών 70-80 ατόμων και τους εκτελούν. Κάνουν το ίδιο και με δύο άλλες ομάδες ενώ ο Κάλεϊ χτυπά κάποιους στρατιώτες του που δεν πειθαρχούν στις εντολές του. Η δεύτερη ομάδα κάνει εκκαθαρίσεις γύρω από το χωριό σκοτώνοντας όσους προσπαθούν να ξεφύγουν. Τελικά στο χωριό μπαίνει και η τρίτη ομάδα που σκοτώνει όποιον έχει μείνει ζωντανός. Βγάζει ανθρώπους από κρυψώνες και τους εκτελεί ενώ συγκεντρώνει μια ομάδα από γυναίκες και παιδιά και τους σκοτώνει. Με φωτιές και χειροβομβίδες τελειώνει την... αποστολή.
Κατά τη διάρκεια της σφαγής κάποιοι έχουν την ψυχραιμία να βγάζουν φωτογραφίες. Ένα ελικόπτερο πετάει πάνω από το χωριό και ο πιλότος Χιού Τόμπσον δίνει αργότερα ανατριχιαστικές λεπτομέρειες. Όταν προσγείωσε το ελικόπτερο δίπλα σε έναν λάκκο είδε πως ήταν γεμάτος σώματα. Κάποιοι ζούσαν ακόμα. Ζήτησε από τον αρχηγό της μιας ομάδας να βοηθήσει και αυτός του είπε να φύγει και θα κάνει αυτό που πρέπει γιατί ακολουθεί εντολές. Άρχισε να πυροβολεί μέσα στον λάκκο. Ο Τόμπσον καταφέρνει να σώσει μια ομάδα γυναικών και παιδιών που ήταν κρυμμένοι και φεύγει με το ελικόπτερο. Η «αποστολή» ολοκληρώνεται και 504 πολίτες (οι Αμερικάνοι μιλούν για 347 θύματα) σφαγιάζονται χωρίς λόγο. Από την μονάδα των αμερικανών στρατιωτών τραυματίζεται μόλις ένας στο πόδι όταν προσπαθούσε να καθαρίσει το όπλο του...
Άμεσα το Πεντάγωνο ξεκινά μια προσπάθεια συγκάλυψης της σφαγής. Οι επίσημες αναφορές μιλούν για «128 Βιετκόνγκ και 22 πολίτες που σκοτώθηκαν μετά από σκληρή μάχη». Ο διοικητής της περιοχής συγχαίρει την ομάδα για την «εξαιρετική της δουλειά» ενώ το επίσημο περιοδικό του στρατού γράφει: «Αμερικάνοι στρατιώτες σκότωσαν 128 κομμουνιστές μετά από μια αιματηρή μάχη που διήρκησε μια ολόκληρη μέρα. Για έναν περίπου χρόνο ο αμερικάνικος στρατός επέμενε πως η σφαγή στο Μάι Λάι ήταν μια στρατιωτική νίκη που κατέληξε στο θάνατο 128 εχθρών.
Το έγκλημα αποκαλύπτεται μετά την επιμονή του δημοσιογράφου Σέιμουρ Χερς αλλά και τις επιστολές του 21χρονου στρατιώτη Τομ Γκλεν προς τη διοίκηση του στρατού αλλά και την κυβέρνηση. Τελικά ένα γράμμα του οπλίτη Ρον Ράιντενάορ, μέλους της ομάδας οπισθοφυλακής στο Μάι Λάιμ, προς τον πρόεδρο Ρίτσαρντ Νίξον στο οποίο έδωσε σημασία μόνο ένας γερουσιαστής είναι η σταγόνα που ξεχειλίζει το ποτήρια. Το Πεντάγωνο αναθέτει στον Κόλιν Πάουελ (αργότερα έγινε υπουργός εξωτερικών των ΗΠΑ) να διαλευκάνει την υπόθεση.
Το Σεπτέμβριο το 1969 ο υπολοχαγός Κάλεϊ κατηγορείται για τη σφαγή. Αργότερα απαγγέλλονται κατηγορίες σε 25 ακόμα άτομα. Τον Νοέμβριο της ίδιας χρονιάς ο Σέιμουρ Χερς (πήρε Πούλιτζερ για το θέμα) αποκαλύπτει στοιχεία και φωτογραφίες από τη σφαγή και το θέμα ξεσπάει. Η δίκη αρχίζει στις 17 Νοεμβρίου 1970 και η απόφαση της 31ης Μαρτίου 1971 ενοχοποίησε μόνο τον επικεφαλής της σφαγής, τον υπολοχαγό Κάλεϊ. Ο ίδιος υποστήριξε ότι εκτελούσε διαταγές ανωτέρων του, γεγονός που αρνήθηκε ο διοικητής του, λοχαγός Έρνεστ Μεντίνα, που μάλιστα κατέθεσε ως μάρτυρας. Ο Κάλεϊ καταδικάστηκε σε ισόβιο κάθειρξη το 1971, η οποία με τις συνεχείς εφέσεις έφτασε να γίνει το 1973 κάθειρξη 10 ετών.
Τελικά ο Κάλεϊ θα παραμείνει σε κατ' οίκον περιορισμό στο διαμέρισμά του στο στρατόπεδο Φορτ Μπένιγκ της Τζόρτζια μόλις τρεισήμισι χρόνια και στη συνέχεια θα λάβει χάρη από τον πρόεδρο Νίξον. Σήμερα ζει στην Τζόρτζια των ΗΠΑ και είναι ιδιοκτήτης κοσμηματοπωλείου, ενώ, σύμφωνα με τους οικείους του, πάσχει από αϋπνίες εξαιτίας των τύψεων συνειδήσεως. Σε πρόσφατη συνέντευξη του ο Κάλει, που κατά τη διάρκεια της δίκης επαναλάμβανε πως έκανε το καθήκον του, εμφανίστηκε μετανοιωμένος και δήλωσε:
«Δεν περνάει ούτε μία ημέρα που να μην αισθανθώ τύψεις για όσα έγιναν, τόσο για τους νεκρούς Βιετναμέζους και για τις οικογένειές τους όσο και για τους αμερικανούς στρατιώτες που ενεπλάκησαν και τους γονείς τους, λυπάμαι βαθιά ». Επιμένει ότι ακολουθούσε εντολές. «Αν με ρωτάτε γιατί δεν εξεγέρθηκα όταν μου έδωσαν εκείνες τις εντολές, σας λέω ότι ήμουν ένας υπολοχαγός που έπαιρνε διαταγές από τον διοικητή του και τις ακολούθησα. Βλακωδώς, όπως πιστεύω τώρα» τόνιζει.
Η αποκάλυψη της σφαγής στο Μάι Λάι γιγάντωσε το αντιπολεμικό κίνημα που ήδη ήταν ισχυρό στο εσωτερικό των ΗΠΑ. Προκάλεσε μεγάλη κρίση στην κυβέρνηση του Λίντον Τζόνσον και εξάπλωσε το αντιαμερικανικό αίσθημα σε όλο τον πλανήτη. Όμως αυτή η κτηνωδία έμεινε σχεδόν ατιμώρητη και το διεθνές δικαστήριο δεν θεώρησε πως θα έπρεπε να ασχοληθεί με το θέμα...