Η κλιματική αλλαγή φρενάρει την αύξηση της παραγωγής

Η άνοδος της θερμοκρασίας σε όλο τον πλανήτη «ψαλιδίζει» τα οφέλη και, κατά συνέπεια το εν δυνάμει κέρδος των παραγωγών από τη βελτίωση και τον εκσυγχρονισμό των γεωργικών πρακτικών.



Αυτό το συμπέρασμα προκύπτει από μια νέα αμερικανική επιστημονική έρευνα η οποία για πρώτη φορά συσχετίζει άμεσα τη διαχρονική άνοδο της θερμοκρασίας με τις αποδόσεις των καλλιεργειών για να καταλήξει ότι στο διάστημα της τελευταίας δεκαετίας οι αγρότες σε όλο τον πλανήτη έχουν παράγει λιγότερα τρόφιμα από όσο θα είχαν παράγει αν δεν υπήρχε η επίδραση της κλιματικής αλλαγής.

Πιο συγκεκριμένα, η έρευνα των επιστομόνων συμπεραίνει ότι η απότομη άνοδος της θερμοκρασίας μετά το 1980 έχει μειώσει ιδιαίτερα τις αποδόσεις σε κρίσιμες για τη διατροφική ασφάλεια καλλιέργειες, όπως του καλαμποκιού, αντισταθμίζοντας, έτσι, τα κέρδη από τη σταδιακή βελτίωση των γεωργικών πρακτικών.

Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των Αμερικανών ερευνητών, μια άνοδος της θερμοκρασίας κατά ένα βαθμό Κελσίου, τείνει να μειώνει τις γεωργικές αποδόσεις σε ποσοστό 5%, κατά μέσο όρο (ποσοστό που διαφέρει από χώρα σε χώρα).

Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον Βόλφραμ Σλένκερ του πανεπιστημίου Κολούμπια και τον Ντέιβιντ Λόμπελ του πανεπιστημίου Στάνφορντ, που δημοσίευσαν τη σχετική μελέτη στο περιοδικό "Science", σύμφωνα με το "Nature" και το "New Scientist", επισημαίνουν ότι ναι μεν διεθνώς αυξήθηκαν οι σοδειές κατά τις τελευταίες δεκαετίες, όμως, σε μικρότερο βαθμό, από ό,τι θα είχε συμβεί αν δεν τις "φρέναρε" η κλιματική αλλαγή.

Οι επιστήμονες υπολόγισαν τις ετήσιες αποδόσεις του καλαμποκιού, του σταριού, του ρυζιού και της σόγιας (μαζί αποτελούν περίπου το 75% της ενέργειας που μας παρέχει η τροφή, δηλαδή των θερμίδων που καταναλώνει ο πληθυσμός της Γης) για όλες τις χώρες του κόσμου μετά το 1980, ενώ παράλληλα μελέτησαν τις κλιματικές μεταβολές. Με τη βοήθεια στατιστικών μοντέλων, κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι οι αποδόσεις καλαμποκιού ήσαν κατά 3,8% χαμηλότερες και του σταριού κατά 5,5% χαμηλότερες από ό,τι αν η θερμοκρασία και οι βροχοπτώσεις είχαν παραμείνει στα επίπεδα του 1980. Καλύτερη είναι η εικόνα για τις καλλιέργειες ρυζιού και σόγιας (αύξηση 2,9% και 1,3% αντίστοιχα).

Όμως, δεν έχουν πειστεί όλοι οι επιστήμονες, όπως πχ ο Τζον Ράιλι του ΜΙΤ, ότι πράγματι η κλιματική αλλαγή, διαχρονικά, μειώνει τις αποδόσεις των καλλιεργειών, καθώς οι νέες εκτιμήσεις βασίστηκαν σε στατιστικά μοντέλα, που μπορεί να μην είναι ακριβή. Εξάλλου, οι επίσημες προβλέψεις της διεθνούς επιστημονικής επιτροπής για την κλιματική αλλαγή (IPCC) είναι ότι μελλοντικά η παγκόσμια αγροτική παραγωγή θα αυξηθεί, καθώς θα συσσωρεύεται διοξείδιο του άνθρακα στην ατμόσφαιρα και η άνοδος της θερμοκρασίας γενικά θα ευνοεί την ανάπτυξη των φυτών.

Όμως, οι συντάκτες της νέας έκθεσης ανταπαντούν ότι τα όποια πλεονεκτήματα, ήδη, φαίνεται να εξανεμίζονται, καθώς η υπερθέρμανση μάλλον κάνει κακό στα φυτά, αφού εμποδίζει την ανάπτυξή τους, ενώ παράλληλα μειώνει το διαθέσιμο νερό για άρδευση (πτώση υδροφόρου ορίζοντα) και επίσης ευνοεί την ανάπτυξη καταστροφικών εντόμων και παρασίτων.

Από την άλλη, η απόδοση των καλλιεργειών εξαρτάται και από άλλους παράγοντες, πέρα από τον καιρό, όπως οι διακυμάνσεις της προσφοράς και ζήτησης στην αγορά, οι τιμές των λιπασμάτων, οι διαθέσιμες αγροτικές τεχνολογίες κά. Σε κάθε περίπτωση, πάντως, οι κατά τόπους αγρότες πρέπει να βρίσκονται σε εγρήγορση. για να αναπροσαρμόζουν τις γεωργικές μεθόδους τους ανάλογα με τις διάφορες μεταβολές -αρνητικές ή θετικές.

Link: Για την πρωτότυπη επιστημονική εργασία (με συνδρομή) στη διεύθυνση: http://www.sciencemag.org/content/early/2011/05/04/science.1204531